Wszy książkowe: robaki żyjące w książkach

Natura działa tak, że ludzie współistnieją obok siebie z różnymi gatunkami organizmów żywych. Owady nie są tu wyjątkiem. Dzisiaj porozmawiamy o wszy książkowej. Czym ona jest? Gdzie żyje i co je? Czy jest niebezpieczna dla ludzi? W tym artykule odpowiemy na te i wiele innych pytań.

Jakiego rodzaju owadem jest sianojad?

W lasach tropikalnych i strefach subtropikalnych często można spotkać małego owada z dwiema parami bezbarwnych skrzydeł, niekiedy pokrytych ciemnymi plamkami, które w spoczynku składają się na odwłok. Owady te nie osiągają wielkości większej niż 1 cm, ale najczęściej osiągają od 0,6 do 7 mm. Wszy książkowe, jak nazywani są przedstawiciele tego rzędu, są pod względem biologicznym owadami o przeobrażeniu niezupełnym. Oznacza to, że ich cykl życiowy składa się tylko z trzech stadiów: jaja, larwy i osobnika dorosłego. Co więcej, larwy wyglądem przypominają osobniki dorosłe, stanowiąc ich miniaturowe wersje i prowadząc tryb życia zbliżony do osobnika dorosłego.

Niektóre gatunki książkowców mają dwie pary bezbarwnych skrzydeł z delikatnymi żyłkami.

Rząd książkowców jest dość zróżnicowany. Obecnie naukowcy przebadali ponad 5000 gatunków. Liczba ta obejmuje 120 szczątków kopalnych odkrytych podczas ekspedycji paleontologicznych. Wiele gatunków różni się od siebie wyglądem zewnętrznym, a czasem wręcz bardziej przypomina przedstawicieli innych rzędów. Uderzającym przykładem jest obecność lub brak skrzydeł. Niektóre gatunki mają skrócone skrzydła, podczas gdy inne są ich pozbawione. Ksiądzowców wykazuje również dymorfizm płciowy – samice gatunków uskrzydlonych mają albo krótkie skrzydła, albo nie mają ich wcale. Samce natomiast mają powiększone, kuliste oczy i gęsto owłosione czułki.

Na początku XX wieku entomolodzy postawili hipotezę, że dawne formy wszy książkowych, zamieszkujące nory zwierząt i gniazda ptaków, były przodkami owadów pasożytniczych – wszy, pluskiew i wszy. Hipoteza ta w pełni wyjaśnia powierzchowne podobieństwo niektórych gatunków wszy książkowych do nowszych owadów.

Niektóre gatunki wszy książkowych są bardziej podobne wyglądem do przedstawicieli innych rzędów – wszy i wszy kępkowych

W naturze każdy gatunek wybiera sobie najbardziej odpowiednie warunki. Może to być kora lub korony drzew, gniazda ptaków lub innych owadów, martwe drewno lub ściółka leśna. Istnieją nawet gatunki, które żyją pod kamieniami. Jednak najlepszym siedliskiem jest prawie zawsze obecność pobliskich porostów, które zapewniają owadom nie tylko schronienie, ale także pożywienie. Niektóre gatunki przystosowały się do siedlisk ludzkich. Najbardziej rozpowszechnione są wesz książkowa (Liposcelis divinatorius) i pszczoła kępkowa (Trogium pulsatorium).

W naturze mszyce książkowe żyją głównie w miejscach, gdzie występuje duża ilość porostów i szczątków roślin i zwierząt.

Wideo: Wszy książkowe na wolności

Wesz książkowa

Gatunek ten jest najmniejszym przedstawicielem tego rzędu, mierzącym około 1 mm. Ciało jest jasne, prawie białe, z żółtawym lub lekko brązowym odcieniem. Jest spłaszczone na grzbiecie i brzuchu, lekko rozszerzone i zaokrąglone z tyłu. Głowa jest dość duża. Czułki są dłuższe od głowy, stopniowo zwężając się ku brzegom. Skrzydeł całkowicie brakuje.

W naturze najczęściej zamieszkują nory gryzoni i gniazda ptaków. Ich dieta składa się głównie z resztek zwierząt i roślin, pyłu drzewnego, gnijących liści, glonów lądowych, pleśni i grzybów pasożytniczych. Rzadko zjadają żywą tkankę roślin wyższych.

Jaja wszy książkowych mogą rozwijać się bez zapłodnienia, co ułatwia szybkie rozmnażanie. Samica składa od 60 do 100 jaj dziennie, jedno lub kilka naraz. Każdy lęg pokryty jest wydzieliną jelitową, która wysychając, tworzy łuski i pełni funkcję ochronną. Wylęgnięte larwy czasami łączą się w grupy, budując gniazda w formie pajęczyn, lub prowadzą samotny tryb życia. Wylęgają się w temperaturze 16–35°C (61–98°F).^OCykl życiowy wszy książkowych trwa 3–4 tygodnie. W naturze może rozmnażać się do sześciu pokoleń rocznie, podczas gdy w optymalnych warunkach wewnętrznych owady rozwijają się nieprzerwanie.

Wesz książkowa to niewielki owad o jasnobrązowym lub białym ubarwieniu.

Wesz kurzu lub wesz domowa

Gatunek blisko spokrewniony z wszą książkową, różni się jedynie cechami morfologicznymi. Z wyglądu owad ten jest jasnożółty z czerwonobrązowymi paskami w górnej części odwłoka.

Wesz kurzu jest jasnożółtym owadem z podłużnymi paskami w górnej części odwłoka.

Co więcej, wesz kurzu jest nieco większa od wesz książkowej, osiągając 2 mm. Ma również wyrostki z tyłu ciała – szczątkowe skrzydła.

Z wyglądu wesz kurzu różni się od wesz książkowej większymi rozmiarami.

Jak wszy książkowe mogą dostać się do mieszkania?

Wszy książkowe i kurzu domowego są kosmopolityczne. Żyją na każdym kontynencie, ale są szczególnie powszechne w regionach południowych. Ze względu na niewielkie rozmiary, z łatwością przenikają do budynków. Otwory okienne i drzwiowe, otwory wentylacyjne i wszelkiego rodzaju szczeliny to idealne miejsca do ich wnikania. Czasami wszy książkowe są przenoszone do mieszkania na przedmiotach, na których już się znajdują, takich jak książka czy torebka płatków śniadaniowych. Jednak nie zadomowią się w każdym domu. W końcu, jak każdy inny organizm żywy, wymagają odpowiednich warunków.

Przyczyny występowania

Zjadacze siana czują się najwygodniej w temperaturze 25–35°C^OC i wilgotności powietrza 75% lub wyższej. Jednak owady często niechętnie opuszczają swoje siedliska, gdy temperatura spada. Wynika to z dodatkowych czynników, które je odstraszają.

• Wszy książkowe przyciąga nie tylko wilgoć, ale także pleśń, którą się żywią. Zalana piwnica lub nieszczelny dach mogą spowodować plagę moli książkowych na parterze i najwyższych piętrach. Niewłaściwa hydroizolacja, widoczne lub ukryte przecieki w rurach, sufitach i zamkniętych konstrukcjach to możliwe przyczyny. Wysoka wilgotność, a co za tym idzie, pleśń, jest również prawie zawsze obecna w mieszkaniach narożnych. Czasami spoiny między szwami w budynkach z wielkiej płyty pozwalają na przedostawanie się wilgoci, czy to z deszczu, czy śniegu. Rozwój pleśni może nie być widoczny pod tapetą, ale to wystarczy, aby moli książkowych się pojawiły.
  

  Pleśń jest pożywieniem dla wszy książkowych i powodem ich pojawiania się w domu

• Czasami wszy książkowe atakują nowe budynki, których jeszcze nie oddano do użytku. Przyciąga je klej kazeinowy, fuga do płytek, pasta i inne smaczne materiały. Co więcej, nowe budynki nie zdążyły jeszcze wyschnąć po zakończeniu prac budowlanych, a mieszkańcy nie zdążyli jeszcze zanieczyścić atmosfery różnymi domowymi środkami chemicznymi.
  

  Wszy książkowe uwielbiają klej kazeinowy.

• W starszych domach wszy książkowe mogą pojawić się na naturalnych tapetach pokrytych klejem. Owady te uwielbiają skrobię i wszelkie jej związki.
• Wszy książkowe wzięły swoją nazwę od zamiłowania do pasty używanej do sklejania stron książek. Dlatego jeśli masz bibliotekę zawierającą starsze książki, może to być przyczyną inwazji książkożerców.
  

  Bardzo często stare książki zarażają się wszami książkowymi.

• Owady są również przyciągane przez kurz. Często atakują i aktywnie rozmnażają się w archiwach i magazynach dokumentów, muzeach i bibliotekach, w których znajduje się stara, nieaktualna literatura.

• W drugiej połowie ubiegłego wieku klej kazeinowy został całkowicie zastąpiony w przemyśle drukarskim klejem syntetycznym, który nie jest interesujący dla wszy książkowych. Dlatego nawet książki z późniejszych wydań, utrzymywane w czystości, nie są interesujące dla owadów.

• W przeciwieństwie do wesz książkowych, wesz kurzu bardziej interesuje się kuchnią niż „wiedzą”. Najlepszym schronieniem i pożywieniem dla niej będą zapasy zboża w spiżarniach.
  

  Zboża i zboża są dopuszczalnym pożywieniem dla zwierząt jedzących siano

• Znane są przypadki skażenia dużych magazynów zbożowych przez wszy siewne i ich produkty uboczne. W związku z tym sektor skupu rolnego opracował szereg instrukcji i przepisów dotyczących przechowywania zboża, surowców i produktów, a także zapobiegania i zwalczania szkodników w elewatorach i punktach odbioru zboża.

• Żywiąc się szczątkami roślin i zwierząt, książkowce mogą pojawiać się także w zielnikach, kolekcjach entomologicznych i zoologicznych. Zwłaszcza jeśli zbiory te nie są odpowiednio konserwowane.
  

  Mszyce książkowe żywią się resztkami roślin, a zielniki doskonale nadają się do tego celu.

• Inną przyczyną pojawiania się mszyc książkowych mogą być rośliny doniczkowe, zwłaszcza te wymagające częstego podlewania. Wysoka wilgotność i zarodniki grzybów stanowią idealne warunki do rozwoju i rozmnażania owadów.
  

  Rośliny doniczkowe są źródłem zwiększonej wilgotności i pleśni, co jest bardzo popularne wśród zwierząt jedzących siano.

Obecność wszy książkowych w pomieszczeniu można rozpoznać po cichym tykaniu wydawanym przez duże stada owadów. W nocy, gdy wokół panuje cisza, dźwięk ten jest szczególnie słyszalny.

Wideo: Zbliżenie na wszy książkowe jedzące ryż

Wideo: Gromada wszy książkowych w domu

https://youtube.com/watch?v=zYYqiV9fAe4

Jakie zagrożenie dla ludzi stanowią owady?

Wszy książkowe to szkodniki, a nie pasożyty. Owady te nie wysysają krwi i nie przenoszą niebezpiecznych wirusów. Dlatego nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi ani zwierząt domowych. Jednak ich obecność może powodować pewien dyskomfort i znaczne szkody materialne, uszkadzając:

• Oprawy starych książek.
• Zielniki.
• Kolekcje zoologiczne i entomologiczne.
• Zboża i inne produkty.

• Żerując na zbożu, wszy książkowe zjadają przede wszystkim zarodek. Ma to negatywny wpływ na kiełkowanie nasion i powoduje znaczne straty w rolnictwie.

Należy jednak pamiętać, że owady pozostawiają w swoich siedliskach ślady swojej aktywności: odchody, łuski larw po linieniu itd. Dlatego produkty spożywcze pochodzące z takich siedlisk są absolutnie niezdatne do spożycia przez ludzi. W przeciwnym razie stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia.

Jak pozbyć się wszy książkowych w mieszkaniu

Chociaż wszy książkowe i kurzu domowego zamieszkują całą powierzchnię Ziemi i są ekologicznie związane z bytowaniem człowieka, ich obecność w ludzkich siedzibach jest wciąż stosunkowo rzadka. Dlatego nie ma dostępnych w sprzedaży produktów przeznaczonych specjalnie do zwalczania wszy książkowych. Możliwe jest jednak ich całkowite wyeliminowanie. Konieczne jest jednak kompleksowe leczenie.

1. Wyeliminuj źródło wilgoci, jeśli występuje, i obniż wilgotność do 60%. Można to zrobić za pomocą specjalnego urządzenia zwanego pochłaniaczem wilgoci. Alternatywnie, można zastosować domowe sposoby, takie jak sól, umieszczana w małych pojemnikach w miejscach o największej wilgotności.
2. Całkowicie wyeliminuj pleśń. Bez wykonania pierwszych dwóch kroków, wszelkie środki zwalczania owadów będą tymczasowe.
3. Jeśli problem pojawił się niedawno i zauważono jedynie pojedyncze przypadki:
   • Umieść zainfekowany przedmiot w plastikowej torbie i wynieś go na zewnątrz, na zimno lub zamroź na 24 godziny. To zabije wszystkie owady, a jedyne, co pozostanie, to oczyszczenie przedmiotu z ich resztek.
   • Podobnie, możesz umieścić zainfekowany przedmiot w palących promieniach słońca. Kilka godzin obróbki cieplnej wystarczy, aby całkowicie zabić szkodniki.
   • Dodatkowo, włącz fumigator w miejscu, w którym znaleziono wszy książkowe. Niektóre owady mogły oddalić się od obiektu, który już poddałeś działaniu ciepła lub zimna. Fumigator będzie idealny do pozbycia się pozostałych szkodników.
4. Jeśli problem jest bardziej rozległy i dotyczy nie tylko pojedynczych pcheł, najlepiej zachować ostrożność i użyć aerozoli lub sprayów owadobójczych. Odpowiednie są środki do zwalczania pcheł, takie jak Get, Palach i Kukaracha. Są skuteczne i łatwe w użyciu.

5. Przed użyciem należy koniecznie przeczytać instrukcję. Podczas pracy należy zachować środki ostrożności i nosić środki ochrony indywidualnej chroniące skórę, oczy i układ oddechowy.

6. Jeśli populacja szkodników jest tak duża, że ​​nie masz już pewności co do własnych możliwości, najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy firmy zajmującej się zwalczaniem szkodników lub służby sanitarno-epidemiologicznej. Profesjonaliści będą w stanie dokładnie ocenić skalę inwazji i dobrać optymalny insektycyd. Efektem będzie gwarantowana skuteczność zwalczania szkodników.

7. Gdy problem zostanie całkowicie rozwiązany, posprzątaj dom. Książki, kolekcje, inne rzeczy, a nawet całe mieszkanie, wymagają troski i uwagi. Utrzymując czystość, kontrolując wilgotność i regularnie wietrząc pomieszczenie, zabezpieczysz swój dom przed nawrotem choroby.

Podsumujmy. Teraz wiesz już, czym jest stonóg książkowy. A jeśli natkniesz się na niego w swoim mieszkaniu, warto zastanowić się, jak się go pozbyć. W końcu dom nie powinien być ostoją dla owadów i innej fauny, nawet jeśli nie stanowią one zagrożenia.